|
16/2/2025
|
Μάνος Χατζηδάκις στη 17η Συνάντηση «Σινεμά & Μουσική»
|
Τρίτη 18 Φεβρουαρίου, 8:30’μμ ζωντανά & διαδικτυακά
|
|
|
Την Τρίτη 18 Φεβρουαρίου 2025, στις 8:30΄μμ, στην 17η Συνάντηση του σεμιναρίου «Σινεμά και Μουσική», που οργανώνει το Cine Δράση ζωντανά και διαδικτυακά μέσω της πλατφόρμας zoom, ξεκινάμε τη συζήτηση για το κινηματογραφικό έργο του Μάνου Χατζηδάκη (Οκτώβριος 1925-Ιούνιος 1994). Ασχολούμαστε με τη μουσική που έγραψε για ελληνικές παραγωγές. Βλέπουμε και σχολιάζουμε αποσπάσματα από τις ταινίες «Αγνή του Λιμανιού» (Γιώργος Τζαβέλλας, 1952), «Λατέρνα, φτώχεια και φιλότιμο» (Αλέκος Σακελάριος, 1955), «Κάλπικη Λίρα» (Γιώργος Τζαβέλλας, 1955), «Στέλλα» (Μιχάλης Κακογιάννης, 1955), «Μανταλένα» (Ντίνος Δημόπουλος, 1960), «Ποτέ την Κυριακή» (Ζιλ Ντασέν, 1960) και «Ήσυχες μέρες του Αυγούστου» (Παντελής Βούλγαρης, 1991) .
«Η τέχνη του τραγουδιού», έλεγε ο Μάνος Χατζιδάκις, «αποτελεί κοινωνικό λειτούργημα... Η τέχνη υπάρχει, διότι ανατέμνει τη λειτουργία του ανθρώπου. Του κινητοποιεί τις ευαισθησίες του. Τις αληθινές του ευαισθησίες. Όχι τις επικαιρικές. Η τέχνη συμπληρώνει τον άνθρωπο, τον βοηθά να αισθανθεί, έστω και για λίγο, προς τα πού πρέπει να τείνει. Η μεγάλη τέχνη εννοώ».
Ο Εμμανουήλ (Μάνος) Χατζιδάκις (Ξάνθη 23 Οκτωβρίου 1925 – Αθήνα 15 Ιουνίου 1994) ήταν ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες μουσικοσυνθέτες. Το έργο του θεωρείται πως συνέδεσε τη λόγια με τη λαϊκή μουσική και περιλαμβάνει δεκάδες ηχογραφήσεις πολλές από τις οποίες αναγνωρίζονται σήμερα ως κλασικές. Ήταν γιος του δικηγόρου Γεωργίου Χατζιδάκι από τον Μύρθιο Ρεθύμνου και της Αλίκης Αρβανιτίδου από την Αδριανούπολη. Σύμφωνα με τον ίδιο, κληρονόμησε από τη μητέρα του «όλους τους γρίφους που από παιδί μ' απασχολούν και μέχρι σήμερα κάνω προσπάθειες να τους λύσω. Χωρίς τους γρίφους της δεν θα 'μουν ποιητής...».
Η μουσική του εκπαίδευση ξεκινά σε ηλικία τεσσάρων ετών και περιλαμβάνει μαθήματα πιάνου από την αρμενικής καταγωγής πιανίστρια Αλτουνιάν. Παράλληλα, εξασκείται στο βιολί και το ακορντεόν. Το 1932 και έπειτα από το χωρισμό των γονέων του, εγκαθίσταται οριστικά στην Αθήνα με τη μητέρα του. Λίγα χρόνια αργότερα, το 1938, ο πατέρας του πεθαίνει σε αεροπορικό δυστύχημα, γεγονός που σε συνδυασμό με την έναρξη του Β' Παγκοσμίου πολέμου επιφέρει μεγάλες οικονομικές δυσχέρειες στην οικογένεια και αναγκάζει τον Χατζιδάκι να εργαστεί από αρκετά νεαρή ηλικία.
Συγχρόνως επεκτείνει τις μουσικές του γνώσεις παρακολουθώντας ανώτερα θεωρητικά μαθήματα με τον Μενέλαο Παλλάντιο, την περίοδο 1940 -1943, ενώ ξεκινά και σπουδές Φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, τις οποίες όμως δεν θα ολοκληρώσει. Την ίδια περίοδο συνδέεται με άλλους καλλιτέχνες και διανοούμενους, μεταξύ των οποίων ο Νίκος Γκάτσος, οι ποιητές Γιώργος Σεφέρης, Οδυσσέας Ελύτης, Άγγελος Σικελιανός και ο ζωγράφος Γιάννης Τσαρούχης. Κατά την τελευταία περίοδο της Κατοχής, συμμετείχε στην Εθνική Αντίσταση μέσα από τις γραμμές της ΕΠΟΝ με το ψευδώνυμο Πέτρος Γρανίτης. Έγραφε και κείμενα, παιδικά ποιήματα και τραγούδια, που δημοσιεύονταν στο περιοδικό Νέα Γενιά και σε άλλα έντυπα της ΕΠΟΝ. Μετά την Απελευθέρωση, μάλιστα έγραψε και τον ύμνο "ΕΠΟΝ, ΕΠΟΝ, είσαι ο εχθρός των φασιστών, καμάρι του λαού».
Η πρώτη εμφάνιση του Χατζιδάκι ως συνθέτη πραγματοποιείται το 1944 με τη συμμετοχή του στο έργο Τελευταίος Ασπροκόρακας του Αλέξη Σολωμού, στο Θέατρο Τέχνης του Κάρολου Κουν. Στη σχολή του Θεάτρου Τέχνης, ο Χατζιδάκις θα παρακολουθήσει και μαθήματα υποκριτικής, αν και τελικά ο ίδιος ο Κουν θα τον αποτρέψει. Το 1946 καταγράφεται και η πρώτη του εργασία για τον κινηματογράφο, στην ταινία Αδούλωτοι Σκλάβοι και στα επόμενα χρόνια συνθέτει μουσική για πολλές ελληνικές ή ξένες ταινίες. Το 1948 δίνει την ιστορική διάλεξη για το ρεμπέτικο τραγούδι, που ξεσήκωσε θύελλα αντιδράσεων στη συντηρητική Ελληνική κοινωνία. Το ρεμπέτικο τραγούδι που εξέφραζε τα λαϊκά στρώματα, ήταν απαγορευμένο και παράνομο και η ενέργειά του αυτή έδωσε προοπτική στην ελληνική μουσική. Ο Χατζιδάκις με την ποιότητα που είχε σαν άνθρωπος και καλλιτέχνης, έβλεπε το αληθινό και το γνήσιο λαϊκό τραγούδι που δεν ήξεραν τα ωδεία, τα πανεπιστήμια, η αριστοκρατία και η πολιτεία. Είχε δηλώσει επ’ αυτού: «Ήθελα να δείξω στο ελληνικό κοινό μια αστείρευτη δροσερή πηγή».
Το 1959 θα κερδίσει για τη μουσική της ταινίας «Το ποτάμι» το βραβείο του Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης. Το είναι ιδρυτικό στέλεχος στέλεχος και καλλιτεχνικός διευθυντής του Ελληνικού Χοροδράματος της Ραλλούς Μάνου (1950). Παράλληλα η Μαρίκα Κοτοπούλη του αναθέτει τη σύνθεση της μουσικής για τις Χοηφόρες (1950) από την Ορέστεια του Αισχύλου. Το γεγονός αυτό αποτελεί την αρχή της ενασχόλησης του Χατζιδάκι με την αρχαία τραγωδία. Την ίδια εποχή, συνεργάζεται και με τον Άγγελο Σικελιανό προκειμένου να συνθέσει τη μουσική για την τελευταία του τραγωδία Ιπποκράτης.
Το 1961 κερδίζει το βραβείο Όσκαρ για το τραγούδι Τα παιδιά του Πειραιά, από την ταινία του Ζιλ Ντασέν «Ποτέ την Κυριακή» (1960), το οποίο συμπεριλαμβάνεται και στα δέκα εμπορικότερα τραγούδια του 20ού αιώνα. Δεν υπάρχει τίποτα χειρότερο, έλεγε ο συνθέτης, από το να σου έρθει μια επιτυχία, από εκεί που δεν το περιμένεις. Η ταινία ήταν τουριστική και σε αυτή την λογική κινήθηκε όταν έγραψε τη μουσική της. Ήταν ένας προικισμένος με αστείρευτο ταλέντο και κατάφερε να ταιριάξει την μουσική του στην λογική της ταινίας, με αποτέλεσμα το μπουζούκι να γίνει γνωστό σε όλη την υφήλιο. Ο ίδιος θεωρούσε ότι η ελαφρά μουσική του για τον κινηματογράφο του προσδίδει μια «ανεπιθύμητη λαϊκότητα» την οποία δεν αποδέχεται και φθάνει στο σημείο να αποκηρύξει μεγάλο μέρος της.
Σημαντικός σταθμός στο έργο του για το θέατρο αποτελεί ακόμα η παράσταση «Οδός Ονείρων» (1962) σε σκηνοθεσία Αλέξη Σολωμού και πρωταγωνιστή το Δημήτρη Χορν. Την περίοδο 1963-1966 ιδρύει και διευθύνει την «Πειραματική Ορχήστρα Αθηνών και στο σύντομο χρονικό διάστημα της λειτουργίας της δίνει 20 συναυλίες με πρώτες παρουσιάσεις δεκαπέντε έργων Ελλήνων συνθετών. Το 1966 επισκέπτεται τις ΗΠΑ προκειμένου να ανεβάσει στο Broadway με τον Ντασέν και τη Μερκούρη τη θεατρική διασκευή του «Ποτέ την Κυριακή» με τον τίτλο «Illya Darling». Κατά την παραμονή του εκεί έρχεται σε επαφή με την ποπ και ροκ αμερικανική μουσική σκηνή, γεγονός που έχει σαν αποτέλεσμα την ηχογράφηση του κύκλου τραγουδιών «Reflections» σε συνεργασία με το συγκρότημα New York Rock and Roll Ensemble. Παράλληλα ξεκινά τη σύνθεση λιμπρέτων για τρία μουσικά έργα (Μεταμορφώσεις, Όπερα για Πέντε, Ντελικανής) ενώ ηχογραφεί και το «Χαμόγελο της Τζοκόντας», ένα από τα πλέον γνωστά έργα του. Το 1972, επιστρέφει στην Αθήνα και τον επόμενο χρόνο ιδρύει το μουσικό καφεθέατρο «Πολύτροπο», μέσω του οποίου επιδιώκει «μια τελετουργική παρουσίαση του τραγουδιού, μ' όλα τα μέσα που μας παρέχει η σύγχρονη θεατρική εμπειρία». Η περίοδος αυτή, μέχρι το τέλος της ζωής του, θεωρείται η περισσότερο ώριμη στη μουσική του σταδιοδρομία και σηματοδοτείται με την ηχογράφηση του «Μεγάλου Ερωτικού».
Με το τέλος της στρατιωτικής δικτατορίας διορίζεται Αναπληρωτής Γενικός Διευθυντής της Λυρικής Σκηνής (1975 – 1977) ενώ από το 1975 έως 1982 αναλαμβάνει Διευθυντής της Κρατικής Ορχήστρας και Διευθυντής του κρατικού ραδιοσταθμού Τρίτο Πρόγραμμα. Η παρουσία του στο Τρίτο Πρόγραμμα αποτελεί μέχρι σήμερα σημείο αναφοράς και ίσως την ποιοτικότερη περίοδο του ραδιοσταθμού. Το 1979 ο Χατζιδάκις καθιερώνει τις «Μουσικές Γιορτές» στα Ανώγεια της Κρήτης, που περιλαμβάνουν τοπικούς λαϊκούς χορούς και τραγούδια. Τον επόμενο χρόνο εγκαινιάζει και τον «Μουσικό Αύγουστο» στο Ηράκλειο, ένα καλλιτεχνικό Φεστιβάλ με κύριο στόχο την παρουσίαση νέων ρευμάτων τόσο στη μουσική όσο και στο χορό, τον κινηματογράφο, τη ζωγραφική και το θέατρο. Την περίοδο 1981 - 1982 διοργανώνει επίσης τους «Μουσικούς Αγώνες» στην Κέρκυρα, ένα μουσικό διαγωνισμό για νέους Έλληνες συνθέτες.
Αξιοσημείωτη είναι και η συμμετοχή του στην έκδοση του πολιτιστικού περιοδικού Το Τέταρτο (1985 - 1986), το οποίο καταγράφει τα καλλιτεχνικά και κοινωνικά δρώμενα μέσα από τις πολιτικές τους διαστάσεις. Το 1985 δημιουργεί την ανεξάρτητη δισκογραφική εταιρεία «Σείριος», η οποία λειτουργεί μέχρι σήμερα. Από το 1976 συνεργάζεται με τη Μαρία Φαραντούρη σε τέσσερις δίσκους του «Η εποχή της Μελισσάνθης» (1980), «Τα Παράλογα» (1976), «Σκοτεινή Μητέρα» (1986) και «Ρωμαϊκή Αγορά» (1986) καθώς και σε πάρα πολλές συναυλίες μέχρι το 1991. Στα τέλη του 1989 ιδρύει την «Ορχήστρα των Χρωμάτων» με σκοπό να παρουσιάσει έργα που συνήθως δεν καλύπτονται από τις συμβατικές συμφωνικές ορχήστρες. Ο ίδιος ο Χατζιδάκις διηύθυνε την ορχήστρα μέχρι το τέλος της ζωής του δίνοντας συνολικά είκοσι συναυλίες και δώδεκα ρεσιτάλ ελληνικού και διεθνούς ρεπερτορίου. Το 1991, σε συνεργασία με τον Δήμο Καλαμάτας διοργανώνει επίσης τους «Πρώτους Αγώνες Ελληνικού Τραγουδιού Καλαμάτας».
Η πρώτη κινηματογραφική εργασία του Χατζηδάκη ήταν για το έργο «Αδούλωτοι Σκλάβοι» (1946) σε σκηνοθεσία του Βίων Παπαμιχάλη. Πολύ καλή μουσική, παρά το νεαρό της ηλικίας του, που δίνει πολλές μουσικές υποσχέσεις για το μέλλον με το «Ορατόριο της Μεγάλης Παρασκευής», όπου παίζει στο πιάνο και την καντάδα «Προς το στερνό ξημέρωμα». Στη συνέχεια συνθέτει μουσική για την ταινία «Κόκκινος βράχος» (Γρηγόρης Γρηγορίου, 1949), όπου χρησιμοποιεί τη Συμφωνική Ορχήστρα της ΕΡΑ, κάτι πρωτόγνωρο εκείνη την εποχή για τα μουσικά πράγματα στον Ελληνικό Κινηματογράφο. Όπως αναφέρει ο Ντίνος Δημόπουλος, η ορχήστρα που έπαιζε τη μουσική στην ταινία «Το Αμαξάκι» (1957) αποτελούνταν από εξήντα μουσικούς. Η κινηματογραφική μουσική του Χατζηδάκη αριθμεί δεκάδες ελληνικές και ξένες ταινίες. Η μουσική του για τις ταινίες «Στέλλα», «Λατέρνα, φτώχεια και φιλότιμο» και «Λατέρνα, φτώχεια και γαρύφαλλο» (Αλέκος Σακελλάριος, 1957) καθιέρωσε το λαϊκό τραγούδι στον Ελληνικό Κινηματογράφο - είναι ο πρώτος συνθέτης που έγραψε λαϊκά τραγούδια αποκλειστικά για ελληνικές ταινίες. Η μουσική του βασίστηκε στην ελληνική λαϊκή μουσική παράδοση.
Πέθανε στις 15 Ιουνίου του 1994 από οξύ πνευμονικό οίδημα. Εκείνη την περίοδο δούλευε τη μουσική για την ταινία «Ελεύθερη Κατάδυση» του Γιώργου Πανουσόπουλου, την οποία δεν πρόλαβε να ολοκληρώσει. Η ολοκλήρωση της έγινε από τον Νίκο Κυπουργό. Συνεπώς, η τελευταία του ολοκληρωμένη κινηματογραφική δουλειά ήταν για την ταινία «Ήσυχες μέρες του Αυγούστου» του Παντελή Βούλγαρη (1991).
Πολύπλευρη προσωπικότητα και ένα μουσικό ταλέντο που μόνο ως μοναδικό χάρισμα μπορεί να περιγραφεί, μέσα στην τεράστια μουσική παρακαταθήκη που μας κληροδότησε υπάρχουν και πολλά εκπληκτικής ομορφιάς έργα για τον κινηματογράφο.
------------------------------------------------------------------------
Εισηγητής ο Παναγιώτης Δενδραμής, πτυχιούχος τμήματος Ψυχολογίας του ΕΚΠΑ, με δίπλωμα σκηνοθεσίας (Σχολή Σταυράκου) και μεταπτυχιακό δίπλωμα ειδίκευσης στην ιστορία και θεωρία του κινηματογράφου. Είναι διδάκτορας του τμήματος Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης (διατριβή "Η κινηματογραφική εκπαίδευση στην Ελλάδα"), όπου δίδαξε ως ακαδημαϊκός υπότροφος. Διδάσκει ιστορία του κινηματογράφου στη Σχολή Σταυράκου.
Το σεμινάριο πραγματοποιείται κάθε Τρίτη στις 8.30μ.μ. στο στέκι της Δράσης, (Πάρνηθος 21, Βριλήσσια). Tαυτόχρονα μεταδίδεται διαδικτυακά μέσω της πλατφόρμας zoom:
Meeting ID: 850 0197 3068
Passcode: 497276
Κινηματογραφική Λέσχη Βριλησσίων Cine-Δράση
|
|
|
427
|
|
|
|
|
|
|
|
Τετάρτη
12
Μαρτίου
2025
|
|
|
|
|
Ακροβάτες στο χαρτί
|
|
|
|
|
|
Τοιχο-διωκτικά
|
Περί ποιήσεως (Μιχάλης Γκανάς)
Κι εσύ που ξέρεις από ποίηση
κι εγώ που δεν διαβάζω
κινδυνεύουμε.
Εσύ να χάσεις τα ποιήματα
κι εγώ τις αφορμές τους.
|
|
|
|
Τα σχόλια σας...
|
|
|
Τα προβαδίσματα και το διαζευκτικό ή αντί του εν ελλείψει: Ένα δίλημμα χωρίς περιεχόμενο18/11/2024 Χαράλαμπος Λαζάνης
Πράγματι, η Αποκεντρωμένη Διοίκηση, με τις ντιρεκτίβες της, μετατρέπει τους Δήμους σε τηλεκατευθυνόμενα νευρόσπαστα, ανελεύθερους, χωρίς πόρους, αρμοδιότητες, πρωτοβουλία, χωρίς ζωή.. απρόθυμους να ρίξουν μια φρέσκια ματιά στα του οίκου τους. Το τί πραγματικά παίζεται με το ψυχομαχητό και το λαχάνιασμα των Δήμων πίσω από την "Αποκεντρωμένη" στη Δράση το έχουμε εμπεδώσει καλά, δηλαδή με όρους υπαρξιακούς της αυτοδιοίκησης. Από πλευράς του ο Δήμαρχος προβληματίζεται, όχι χωρίς θάρρος, με τα "κουρασμένα αντανακλαστικά" του πολιτικού συστήματος, ενώ οι σύμβουλοι της απερχόμενης Διοίκησης παραμένουν σε αφασία, κολλημένοι στο συστημικό τροπάρι της νομιμότητας. Εξαιρετικά διαυγής, ακριβοδίκαιη και σε πνεύμα δημοκρατικό/αυτοδιοικητικό -κοινοτιστικό θα έλεγα- η τοποθέτηση της δημοτικής μας Συμβούλου Μαρίνας Παπαχριστοδούλου.
|
|
|
Το Cine-Δράση συνδέεται με το Καλλιμάρμαρο12/10/2024 Μαρία Κυρίτση
Πολύ ωραία η χθεσινή πρωτοβουλία που πήρε η Κινηματογραφική Λέσχη Βριλησσίων "Cine-Δράση"
για τη ζωντανή μετάδοση της συναυλίας.
Έκλεισα την οθόνη στο σπίτι και έφτασα στο ΤΥΠΕΤ για να παρακολουθήσουμε ΜΑΖΙ μια εκδήλωση πρωτίστως πολιτική, όπου η συμμετοχή, η συμπαράσταση και η διαμαρτυρία απέναντι στην ανεπάρκεια/ασυδοσία της κεντρικής διοίκησης είναι για μένα προσωπική ανάγκη και κοινωνική υποχρέωση. Και η μαζική παρουσία πολιτών είναι σημαντική τόσο στην κάθε γειτονιά όσο και στο στάδιο.
Δυστυχώς μικρό τμήμα της συναυλίας μπορέσαμε να παρακολουθήσουμε αφού σύντομα έφτασε η ώρα της προκαθορισμένης προβολής. Μάταια κάποιοι προσπαθήσαμε να επισημάνουμε ότι η βραδιά ήταν ξεχωριστή και η παράστασή μας στο γεγονός είναι σημαντική, όχι μόνο για τους πενθούντες ή τους κυβερνώντες αλλά κυρίως για τους εαυτούς μας. Ότι η λέσχη δεν είναι μόνο ομάδα προγραμματικής προβολής ταινιών, αλλά πολύ περισσότερα πράγματα και το αποδεικνύει συνεχώς. Ότι δεν ήταν σοβαρή παρέκκλιση να καθυστερήσει η προβολή για 1 - 1,5 ώρα.
Διαφωνήσαμε άσχημα (ειπώθηκαν λόγια που δεν θέλω να μεταφέρω), χωριστήκαμε στα δυό, ψηφίσαμε (!) και τελικά κάποιοι αποχωρήσαμε (ένθεν και ένθεν) πικραμένοι.
Αν πιστεύουμε ότι η Κινηματογραφική Λέσχη Βριλησσίων "Cine-Δράση" έχει πολιτιστικό και κοινωνικό και πολιτικό πρόσημο, αυτό πρέπει να γίνει ξεκάθαρο.
Όσοι συμμετέχουμε και αγαπάμε αυτή τη δράση, ας την στηρίξουμε και, μέσα από τις διαφωνίες μας, ας την προστατεύσουμε.
|
|
|
|
|
Δημοτικές Εκλογές 2014
ΓΠΣ Βριλησσίων 2011
Δημοτικές Εκλογές 2010
Παιδεία 2009
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Το στέκι της Δράσης
|
|
|
|
Το νέο στέκι της «Δράσης», Πάρνηθος 21 Βριλήσσια τηλ. 211-116-5797.
H δωρεάν δανειστική βιβλιοθήκη και ταινιοθήκη λειτουργεί κάθε Δευτέρα 12:00-2:00μμ, Τρίτη, Τετάρτη και Πέμπτη 6:00-8:00μμ.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|